UP NEXT

Παλαιό Πυλί

Ο αρχαιολογικός χώρος του Παλαιού Πυλίου βρίσκεται στο μέσον της νήσου Κω, νοτιοανατολικά του χωριού Πυλίου και εκτείνεται στο δυτικό μέρος του όρους Δικαίου, σε υψόμετρο 300μ. περίπου από την επιφάνεια της θάλασσας.
Τα κυκλώπεια τείχη στη ΒΔ πλευρά του λόφου μαρτυρούν την κατοίκηση του χώρου ήδη από τα μυκηναϊκά χρόνια, ενώ σύμφωνα με τους ερευνητές, στην ευρύτερη περιοχή βρισκόταν το πόλισμα Πελέ και το ιερό της Δήμητρας του αρχαίου δήμου των Αλεντίων.
O οικισμός που απλώνεται στις υπώρειες του λόφου, περιλαμβάνει εκκλησίες, ανάμεσά τους και την Ιερά Μονή της Παναγίας των Καστριανών, πολλά ερειπωμένα σπίτια, ένα λουτρό και κρήνη της οθωμανικής περιόδου, νερόμυλους, καθώς και λιθόστρωτους δρόμους. Από το πλήθος των ερειπωμένων σπιτιών, αρκετά είναι αυτά που σώζονται σε μεγάλο ύψος. Η κάτοψή τους, σε γενικές γραμμές, είναι ορθογώνια, με στενά ανοίγματα εισόδου και μικρά, ορθογώνια παράθυρα. Σε μερικά διακρίνονται στο εσωτερικό οι ορθογώνιες δοκοθήκες για το μεσοπάτωμα. Είναι χτισμένα με αργολιθοδομή και ισχυρό κονίαμα στους αρμούς, στους οποίους συχνά εντοπίζονται και βήσσαλα. Τα σπίτια εντοπίζονται διάσπαρτα σε ολόκληρο τον οικισμό του Παλαιού Πυλίου.
Ιερό Δήμητρας και Κόρης Βρίσκεται σε πεδινή περιοχή ΒΑ του λόφου Ψωριάρη, στη θέση «Κυπαρίσσι». Είναι  ένα μικρό ιερό αφιερωμένο στην λατρεία της Δήμητρας και της Κόρης, που χρονολογείται στις αρχές του 4ου αι. π. Χ. Το ιερό ανήκει στον αρχαίο δήμο των Αλεντίων και ανασκάφθηκε το 1929. Βρέθηκαν επτά αγαλμάτια που εικονίζουν τη Δήμητρα και την Κόρη (Περσεφόνη), ένα αγαλμάτιο του Άδη και μία ενεπίγραφη βάση αγάλματος, που σήμερα εκτίθενται στο μουσείο της Κω.
Μονή Παναγίας των Καστριανών –ναός Παναγίας (Υπαπαντή του Χριστού) Όταν το 1080 ο μοναχός Όσιος Χριστόδουλος ο Λατρηνός φεύγει από τη Στρόβιλο της Μικράς Ασίας και φτάνει στην Κω, ιδρύει στο λόφο του Πυλίου τη Μονή της Παναγίας των Καστριανών. Το μοναστήρι βρίσκεται στο λόφο του Παλαιού Πυλίου και το Καθολικό του, που ήταν αφιερωμένο στην Παναγία, είναι αφιερωμένο σήμερα στην Υπαπαντή του Χριστού. Εορτάζει στις 2 Φεβρουαρίου στην Υπαπαντή του Χριστού και από τις παραμονές διοργανώνεται από τη ενορία μεγάλο πανηγύρι στον λόφο του Παλαιού Πυλίου. Από τη Μονή του Όσιου Χριστόδουλου σώζονται στα ερείπια δυτικά και νότια της Καστριανής Είχε πιθανόν τρεις πύργους στη νότια ευπρόσβλητη πλευρά. Ο νότιος περίβολος της Μονής σώζεται σε μεγάλο ύψος και αποτελεί ουσιαστικά τη συνέχεια προς προς τα δυτικά του νότιου τοίχου του ναού, όπου διαμορφώνονταν μικρά ορθογώνια κελιά με μεσοπάτωμα. Το καθολικό της Παναγίας των Καστριανών είναι ένας δρομικός, μονόχωρος, καμαροσκέπαστος ναός. Ο ναός παρουσιάζει τρεις οικοδομικές φάσεις: Στην πρώτη ανήκει ο κυρίως ναός, που θεωρείται κτίσμα του Όσιου Χριστόδουλου και χρονολογείται στα 1080. Σε μια δεύτερη οικοδομική φάση, πιθανώς στην υστεροβυζαντινή περίοδο, κτίστηκε ο νάρθηκας με επίπεδη στέγη. Τέλος, στην περίοδο της Ιπποτοκρατίας έγινε η ενίσχυση του δυτικού τμήματος της καμάρας του ναού με ένα τόξο από ορθογώνιους λίθους. Στο εσωτερικό της αψίδας υπάρχει ημικυκλικό σύνθρονο από λίθινες πλάκες, με έξι κλιμακωτές βαθμίδες. Η είσοδος ανοίγεται στον δυτικό τοίχο και ένας μικρός κυκλικός φεγγίτης στο ανώτερο τμήμα του δυτικού τοίχου αποτελεί το μόνο φωτιστικό άνοιγμα του ναού. Μετά από ανασκαφή στον κυρίως ναό αποκαλύφθηκαν τάφοι που χρονολογούνται μετά τις αρχές του 16ου αι., στην οθωμανική περίοδο. Νότια του ναού αποκαλύφθηκε κοιμητήριο της ίδιας περιόδου εκτείνεται κοιμητήριο. Οι τοιχογραφίες που διατηρούνται στο ναό τουλάχιστον παρουσιάζουν τρία στρώματα: Στο πρώτο στρώμα ανήκουν τμήματα μορφών αγίων, διακοσμητικά στοιχεία, και η παράσταση του Γενέσιου της Θεοτόκου πάνω από το ΝΑ τυφλό αψίδωμα. Παρόλο που η παράσταση είναι πολύ φθαρμένη, διακρίνεται στο πρόσωπο της Παναγίας η δύναμη της έκφρασης του ζωγράφου και η αρτιότητα στην απόδοση των λεπτομερειών, έργο πιθανόν του 12ου αι. Η παράσταση της Παναγίας Βρεφοκρατούσας με σεβίζοντες αγγέλους, ανήκει στο δεύτερο στρώμα και χρονολογείται στα τέλη του 12ου αι. Βρίσκεται στο τύμπανο του ΝΑ τυφλού αψιδώματος του κυρίως ναού, ως προσκυνηματική εικόνα. Στο τρίτο στρώμα ανήκει το μεγαλύτερο μέρος των σωζόμενων τοιχογραφιών και χρονολογείται από τον στις αρχές του 16ου αι. Πρόκειται για έργο που παρουσιάζει αδυναμίες στο σχέδιο και τις αναλογίες και είναι έργο του εργαστηρίου του ζωγράφου Νικολάου, που δραστηριοποιείται και στο Κάστρο της Χώρας Καλύμνου.
Κάστρο - Μεσοβυζαντινός Πυλώνας Στα ΒΔ της Μονής και στον λόφο του οικισμού υψώνεται το κάστρο, κτισμένο σε περισσότερες από μία οικοδομικές φάσεις. Τα πρώτα οχυρωματικά έργα ξεκίνησαν στα τέλη του 11ου αι΄., με σκοπό την οχύρωση του νησιού για την αντιμετώπιση των τούρκικων και πειρατικών επιδρομών και για τον έλεγχο των μικρασιατικών ακτών. H κεντρική πύλη του κάστρου είναι πιθανώς έργο κάποιου βυζαντινού δημόσιου λειτουργού και οικοδομήθηκε στο τέλος του 11ου ή στις αρχές του  12ου αι. μετά την απομάκρυνση του Xριστόδουλου από το Πυλί και την απόδοση της περιουσίας της μονής στο Δημόσιο. Είναι κτισμένη με την τεχνική της “κρυπτής πλίνθου”, στον τύπο του συνεπτυγμένου, σταυροειδούς ναού. Στην ανωδομή της διακρίνονται οικοδομικές φάσεις, από τις οποίες είναι σαφείς οι μετασκευές που πραγματοποίησαν οι Iωαννίτες Iππότες. Το κάστρο διαθέτει τρεις τουλάχιστον περιβόλους. Η κάτοψή του έχει σχήμα ακανόνιστου τραπεζίου ακολουθεί στην ανάπτυξή του τη φυσικά οχυρή μορφή του λόφου με επτά οχυρούς πύργους, που ενισχύουν την αμυντική ικανότητα της περιοχής. Στο εσωτερικό διακρίνονται θεμελιώσεις κτιρίων και διατηρούνται δύο κινστέρνες για την συλλογή των νερών της βροχής.
Άγιος Ιωάννης Θεολόγος Ο Άγιος Ιωάννης ο Θεολόγος βρίσκεται στη ΒΑ πλευρά του λόφου του Παλαιού Πυλίου, στη χαράδρα βόρεια της μονής των Kαστριανών και χρονολογείται στην Ιπποτική περίοδο. Είναι μονόχωρος, καμαροσκέπαστος ναός με ορθογώνιο πρόσκτισμα κατά μήκος της νότιας πλευράς του.
Άγιος Αντώνιος O ναός του Aγίου Aντωνίου βρίσκεται στη NA πλευρά του οικισμού. Eίναι μονόχωρος ναός της Ιπποτικής περιόδου, με κάλυψη από κτιστή καμάρα, που εξωτερικά διαμορφώνεται σε δώμα και είσοδο δυτικά. Ο ναός βρίσκεται κατά 1,20μ. χαμηλότερα από την φυσική επιφάνεια του εδάφους και στο εσωτερικό του υπάρχει κάλυψη τάφων. Στην αψίδα του Iερού Bήματος σώζεται η παράσταση Θείας Λειτουργίας, που χρονολογείται στις αρχές του 16ου αι.
Ναός Ταξιαρχών (Άγιοι Ασώματοι) Βρίσκεται στη NΔ πλευρά του οικισμού του Παλιού Πυλίου και έχει οικοδομηθεί σε τρεις φάσεις. Στην πρώτη φάση, που χρονολογείται στην βυζαντινή περίοδο ανήκει το ανατολικό τμήμα του κυρίως ναού, που στεγάζεται με κτιστή καμάρα. Βρίσκεται χαμηλότερα από τη φυσική επιφάνεια του εδάφους. Η Αγία Τράπεζα είναι κτιστή και φέρει δύο κόγχες. Στη δεύτερη οικοδομική φάση – στην Ιπποτική περίοδο - ο ναός επεκτάθηκε στα δυτικά, με στέγαση από οξυκόρυφη καμάρα. και τέλος στην τρίτη φάση οικοδομήθηκε ο ορθογώνιος νάρθηκας με επίπεδη στέγη. Eξωτερικά του ναού, στη βόρεια όψη του, διατηρούνται τα τόξα που στήριζαν ένα προστώο. Στο νάρθηκα υπάρχει ένα αρκοσόλιο (τάφος), ενώ τάφοι υπάρχουν πιθανών και στον κυρίως ναό. Ο ναός έχει δύο εισόδους, στα δυτικά και δύο ορθογώνια παράθυρα. Ένα πλούσιο εικονογραφικό πρόγραμμα καλύπτει το εσωτερικό του ναού, που χρονολογείται στον 14ο και στις αρχές του 16ου αι. σκηνές από τον χριστολογικό κύκλο (16ου-17ου αι.). με νάρθηκα με επίπεδη χαμηλότερη στέγη.
Άγιος Βασίλειος Βρίσκεται στις υπώρειες του λόφου του Κάστρου και είναι ένας μικρός μονόχωρος ναός με στέγη από κτιστή ημικυλινδρική καμάρα. Η μονή πηγή φωτισμού του ναού είναι το μικρό πολεμιστροειδές παράθυρο της αψίδας και η είσοδος στα δυτικά. Ο ναός χρονολογείται στην Ιπποτική περίοδο, οι νεότερες όμως επεμβάσεις έχουν αλλοιώσει τη μορφή του.
Άγιος Νικόλαος Βρίσκεται νότια του οικισμού του Παλαιού Πυλίου, περί τα 2 χλμ.. Είναι μονόχωρος και στεγαζόταν με κτιστή καμάρα. Μεγάλο τμήμα της καμάρας και του δυτικού τοίχου έχουν καταπέσει. Ο ναός ήταν κατάγραφος εσωτερικά από τοιχογραφίες του 14ου και του 15ου αι.
Άγιος Γεώργιος Βρίσκεται στο νοτιότερο τμήμα του χώρου του λόφου. Είναι μονόχωρος, καμαροσκέπαστος με ένα μικρό πολεμιστροειδές παράθυρο στην αψίδα.. Ο ναός χρονολογείται στην περίοδο της Ιπποτοκρατίας, ενώ πολλές νεώτερες επεμβάσεις έχουν αλλοιώσει τον αρχικό χαρακτήρα του. Στην τοιχοποιϊα του χρησιμοποιούνται μαρμάρινα αρχαία μέλη σε δεύτερη χρήση. Δύο μικροί, μονόχωροι ερειπωμένοι ναοί βρίσκονται στην ίδια περιοχή, η Αγία Παρασκευή και ο Άγιος Κωνσταντίνος, που δεν σώζουν τη στέγη και οι πλαϊνοί τοίχοι διατηρούνται σε ύψος 1μ. Στην αψίδα της Αγίας Παρασκευής διακρίνεται παράσταση με τη μορφή Ιεράρχη.
Βαθμολογήστε αυτό το άρθρο
(4 ψήφοι)
επιστροφη στην κορυφη